Yazar: Ursula K. Le Guin
Yayınevi: Hep Kitap
Sayfa: 144
Tür: Bilim/Gelişim/Eğitim
İlk olarak 1996 yılında bir atölye çalışması ile on dört gözü pek yazarı bir araya getiren Ursula K. Le Guin 1998 yılında da basılı hale getirdiği "Dümeni Yaratıcılığa Kırmak" kitabını tamamen yenileyerek 21. yüzyıl yazarları için yeniden ele almış.
Kitabı okurken uygulanmasını tavsiye ettiği bir dizi kural seti bulunmaktadır.
Bir anlatı cümlesinin en önemli vasfı bir sonraki cümleye geçişi sağlamak, hikâyenin akışını mümkün kılmaktır. İlerleme, hız ve ritim çok önemlidir. Bunu sağlamanın ve anlamanın en iyi yolu da metni dinleyip duymaktır.
Noktalamanın amacı okuyucuya yazdıklarınızı nasıl duyacağını söylemektir. Noktalar ve virgüller müzik notalarındaki esler gibi yazıya bir ahenk katmalı. Sokrates: Dilin suiistimal edilmesi, ruhtaki kötüyü kışkırtır.
Yazı dili yazan kişinin sesi, ifadesi ve tonlamalarından mahrum olduğu için konuşma dilinden daha zordur. Özellikle sosyal medyada hızlıca düşünülerek yazılan yazıların okuyucu tarafından yanlış anlaşılması çok doğaldır. İnsanların açıkça ifade edilmemiş anlamları anlayacağını varsaymak çocukça bir histir. Unutmayın, okuyucunun elinde yalnızca kelimeler var.
Bir cümlenin esas görevi kendinden sonraki cümleye giden yolu açmaktır. Bu yüzden cümleler tutarlı olmalıdır ve bir arada kalabilmelidirler. İyi bir dilbilgisi kullanımı, iyi bir mühendisliğe benzer. Makinenin iyi olması için parçalarının da iyi çalışması gerekir.
Bağlaç kullanarak cümle birleştirmek güzeldir ancak bilinçli ve ölçülü olmalı. Kısa cümleler, kısa kelimelerden oluşmak zorunda değildir, uzun cümleler de illa uzun kelimelerden ibaret değildir.
Tekrarlar, herhangi bir kelimeyi gereksiz yere vurgulayarak çok sık kullanıldığında tuhaf kaçar. Gözden geçirme aşamasında eşanlamlı kelimelerde kullanılabilir. Ancak yine de bu durumla ilgili net bir kural yoktur ve düzyazının ritmine uyacak tekrarlar yazıya ahenk katabilir.
Sıfatlar ve zarflar; zenginleştirici, iyi ve besleyicidir. Renk, hayat ve samimiyet katarlar. Tembelce veya aşırı şekilde kullanıldıkları zaman, düzyazıda obeziteye sebebiyet verirler. Örneğin koşuşturdular yerine koştur koştur gittiler ya da hırıltı yerine hırıldayan bir ses kullanmak daha yoğun ve daha canlı olur.
Otobiyografi hariç, kurgu dışı kitapların üçüncü şahıs ile yazılması gerekir. Kurgusal anlatıda kullanılabilecek şahıslar, birincil tekil (ben) ve üçüncü tekildir (o). Kurmacada ikinci şahısların kullanımı çok nadirdir. Günümüzde kullanılan en yaygın yöntem üçüncü tekil şahıstır. Yazar bu şekilde daha özgür hareket edebilir.
Bakış açısındaki tutarsızlıklar ve sık değişiklik en sık karşılaşılan kurgusal hatalardır. Kurmacada tutarsız bir bakış açısı ve çok sık bakış açısı değiştirmek okuru rahatsız eder, okurun duygularını karıştırır ve hikâyeyi tahrif eder.
Arka Kapak
hep kitap, yeni bir seriye başlıyor. Yazmayı hayatının merkezine yerleştiren herkesin ilgisini çekebilecek bu serinin adı: Atölye. Yazmak ve yazarlık üzerine kitaplarla başlayan serinin, daha sonra yaratıcılığın çeşitli alanlarına dair üretilmiş kitaplarla da sürmesi planlanıyor. Serinin ilk iki kitabı 7 Nisan itibariyle raflarda olacak. Dümeni Yaratıcılığa Kırmak ve Sen de Kendi Hikâyenin Kahramanısın! Bir içgüdüdür aslında yazarlık. Kimseye tam olarak anlatılamayacak bir çağrı gibi ele geçirir insanı ve kurulan bir hayal bütün gerçekliğe baskın çıkar. Kâğıda dökülenden çoğu kez memnun kalınmaz, eksiklikler fark edilir ancak adı konulamaz. İşte bu noktada, Amerika’nın yaşayan en önemli yazarlarından Ursula K. Le Guin size kendi sırlarını açıyor ve yaratıcılık denen bu fırtınalı denizde tüm yazarların elinden tutup, onlara dalgalarla nasıl boğuşacaklarını gösteriyor. Modern çağda yazı yazmanın zorlukları da var bu kitapta; "Doğru yerde doğru kelimeyi kullanarak bir ritim yakalamak mümkün mü?", "Bakış açısında tutarlılık metni nasıl etkiler?" gibi soruların yanıtları da. Dümeni Yaratıcılığa Kırmak, yalnızca bir kitap değil; alıştırmalar ve püf noktaları ile dünya edebiyatına damga vurmuş isimlerin gizemlerinin peşine düşeceğiniz bir harita, sizi ve hayallerinizi yutmak üzere olan bilinmezlere karşı rotanızı belirlemenizi sağlayacak bir pusula da aynı zamanda. Haydi, siz de dümeni yaratıcılığa kırın!İncelemesini hazırladığım tüm kitapların listesi için...
Devam...