Siddhartha

“BİLGİ BİR BAŞKASINA AKTARILABİLİR, BİLGELİKSE HAYIR. BİLGELİK KEŞFEDİLEBİLİR, BİLGELİK YAŞANABİLİR, BİLGELİK EL ÜSTÜNDE TAŞIYABİLİR İNSANI, BİLGELİK MUCİZELER YARATABİLİR AMA BİLGELİK ANLATILAMAZ VE ÖĞRETİLEMEZ.”

Budizm, kimine göre bir din, kimine göre bir felsefedir. Bu konuda farklı bakış açıları olsa da değişmeyen bir şey var, o da Budizmin hedefi. Hayattaki acının, ızdırapların ve tatminsizliğin kaynaklarını araştırarak açıklamak ve bunları gidermenin yollarını göstermektir. Bugün dünya üzerinde 100 milyonlarca inananı bulunmaktadır. İlk önce Hindistan’da ortaya çıkmış ve daha sonra zaman içinde, Güneydoğu ve Doğu Asya’da (Çin, Japonya, Kore, Moğolistan, Nepal, Sri Lanka, Tayland ve Tibet gibi ülkelerde) yayılmıştır.

Budizmin kurucusu MÖ 563-483 arasında Hindistan'da yaşadığı tahmin edilen ruhani öğretmen Gautama Buda'dır. Doğduğunda adı Sidarta Gautama olarak verilmiştir. Budistler tarafından tüm dünyada Buda olarak kabul edilir. Sanskritçe'e "uyanmış, amacına ulaşmış kişi" anlamına gelen Buda, peşine düştüğü yaşam ve ölümün ardındaki gerçeğin arayışı sonucu Sidarta Gautama'da oluşan ruhani aydınlanmayı anlatmak iςin kullanılan bir unvandır. Sidarta, ailesinin ona verdiği bir isimdir ve “kusursuz bilgeliğe ulaşmış kimse” demektir.

Gelelim romanımıza. Romanın ana fikri aslında tam da günümüz insanını işaret eden bir detaya sahip. Dünyevi zevk ve şatafatların insanı ne denli gerçeklikten ve kendi öz doğasından uzaklaştırdığını konu ediyor.

Kitap ayrıca defalarca farklı yollarla vurguladığı bir hususa özellikle değinmektedir. Bu da aydınlanmanın yol gösterici olarak nitelendirdikleriyle değil, bizzat kişinin kendi yolunu, kendi çıkarımlarıyla bulmaya çalışmasıyla gerçekleşebilmesidir. Yani bilgeliğin öğretilemeyeceğidir.

Romanda güler yüz her ne olursa olsun değişmeyen bir nitelik ve aydınlanmışlığın bir belirtisi gibi yansıtılmıştır. Bu durum da yine günümüz insanının kaybettiği ve müthiş ihtiyaç duyduğu bir davranış.

Kahramınımız Siddhartha, tıpkı Buda gibi bir prenstir. Gerçek bilgiye ulaşmak için birçok kez farklı yolculuğa çıkar. Brahman olarak sarayını, gençliğini, ailesini geride bırakarak ormanlara çekilir. Samana olarak gezgin bir dilenci olmaya karar verir. Bu hayatın da onu hedefine ulaştıramayacağını hisseder. Buddha ile karşılaşır ve ondan Budizm’in içerik ve felsefesini öğrenir. Yine olmaz. Şehre gider. Rezilliğin ve dünya zevklerinin cazibesine aldanır. Rüya görür, şehri terkeder. Kayıkçı Vesudeva ile tekrar karşılaşır ve kendisiyle kalma teklifini kabul ederek ondan ırmak öğretisini dinler. Irmağın sesini dinlemeyi ve onun nasıl rehberlik ettiğini öğrenir. İlerleyen yıllarda şehirdeki sevgilisi Kamala ile karşılaşır ve yanında yeni göreceği oğlu da vardır. Ancak ne yazık ki oğluyla da birlikteliği uzun sürmeyecektir.

Kitabın sonralarına doğru, oğlundan ayrıldığı zamana ait bir sahne gözünde adeta canlanmaktadır. Irmakta kayıkla giderken birden ırmağa dalıp bakakalır. Derin düşüncelerde ufuklara, eskimiş yıllara geri gider. Irmakta her şey sırasıyla yansımakta ve derinden Siddhartha’ya gülmektedir. Irmakta yansıyan bir adam görür son olarak. Yansıyan adamın kendisi olduğunu görür. Kendisinin babasına ne kadar da çok benzediğini görür. Bir zamanlar o da babasını şuanda kendi oğlunun onu öylece bıraktığı gibi bırakıp gitmiştir.