Walden - Ormanda Yaşam

"NE KADAR SEFİL OLURSA OLSUN, HAYATINIZI SEVİN."

Henry David Thoreau (12 Temmuz 1817 - 6 Mayıs 1862), Amerikalı yazar, filozof, şair, tarihçi, kölelik karşıtı, vergi direnişçisi, kalkınma eleştirmeni ve natüralist.

1845 yılında, toplumsal hayattan uzaklaşarak, hiçbir modern imkân kullanmadan, doğup büyüdüğü Concord şehrinin dışında bulunan Walden gölü kıyısında, doğa ile uyum içinde inşa ettiği kulübede 2 yıl 2 ay boyunca yaşayarak ruhsal yenilenme arayışında birçok farklı konuda eleştirel düşünme fırsatı bulmuştur.

1854 yılında, bu süre zarfında not ettiği deneyim ve düşüncelerini "Walden" kitabında yayınlamıştır. Yayınlanmasından bugüne kadar bir buçuk asır geçmiş olmasına rağmen düşünceleri günümüzde de geçerliliğini korumaktadır. Bu özellikleri sayesinde Walden bir dünya klasiği haline gelmiştir.

"İnsan daha fazla yiyecek, giyecek için çalışır durur. Aynı tohumun toprağa sıkı sıkı tutunduğu gibi o da dünyaya sıkı sıkı tutunur. Oysa asil bitkilerin değeri verdiği meyvelerin gökte, toprağın çok yukarısında bulunmasıyla ölçülür. Öyleyse, insan neden kendisinin göğe yükselmesini ve değerli meyveler vermesini engelleyen bu tutumundan vazgeçmez?"

"Bilgelik için yaşlı olmaya gerek yoktur. Bilgelik, kişinin kendi deneyimiyle elde ettiği bir özelliktir. Eskilerin yapamayacağını söylediği şeyi deneyip yapabildiğini görebilirsin."

"Dünyayı birbirimizin gözleriyle görmekten daha büyük bir mucize gerçekleşebilir mi bizim için?"

"Lüks ve rahatlık söz konusu olduğunda en bilge olanların yoksullardan bile daha basit ve sade hayatlar sürdüğünü görürüz. Çoğumuz bilgimizi arttırmak için uğraşırız. Aynı zamanda da lüksümüzü. Oysa bilgeler ve filozofların ne kadar sade yaşadığını da biliriz. Lüks ulusları zayıflatan bir kavramdır."

"İnsanların temel ihtiyaçları olan; giyecek, yiyecek, barınma ve yakıt ihtiyaçlarını karşılamadan diğer sorunları çözmek için düşünmeye hazır olamayız."

"Bugünlerde felsefe profesörleri ortada dolaşırken, hiç filozof göremiyoruz. Filozof olmak sadece zekice düşüncelere sahip olmak, hatta bir okul kurmak değil; bilgeliği ilkelerine göre; yani basitlik, bağımsızlık, cömertlik ve güvene dayanan bir hayat sürdürecek kadar çok sevmektir. Filozofluk hayatın problemlerinin bazılarını, sadece teorik olarak değil, aynı zamanda da pratikte de çözmektir."

"Hayatımız boyunca az sayıda insan tanırken birçok ceketle pantolon tanırız. Giysilerinden yoksun bırakılsalardı insanların sahip oldukları mevkileri ne derece koruyabilecekleri ilginç bir soru. Böyle bir durumda, uygar insanlardan oluşan bir toplulukta kimin en çok saygı duyulan sınıfa ait olduğunu kesinlikle söyleyebilir miydiniz?"

"Zengin yemekler yiyerek yaşamak harcanan zamana ve emeğe değmez."

"Kendi pratiğime göre hayvan yemekten vazgeçmenin insanlığın kaderi olduğuna eminim. Nasıl ilkel kabileler daha uygar insanlarla iletişime geçtiğinde birbirlerini yemeyi bıraktılarsa, insanlık da aşamalı gelişiminin bir noktasında hayvan yemeyi bırakacaktır."

"İnsanı kirleten ağzına giren yemek değil, o yemeğe duyulan iştahtır."

"Gökyüzündeki kuşların yuvaları, tilkilerin delikleri ve ilkellerin de çadırları varken, modern ve uygar toplumda ailelerin yarısından fazlasının bir barınağı bulunmuyor. İlkeller daha ucuza mal olması sebebiyle kendi barınaklarına sahipken, uygar insanın genelde barınak sahibi olmayı karşılayabilecek gücü yoktur."

"Uygarlık, evlerimizi geliştirirken bu evlerde yaşayan insanları aynı şekilde geliştirememiştir."

"Uygar insanın hayatının büyük bir kısmı da yalnızca temel ihtiyaçlarıyla rahatlıkları elde etmek için harcanıyorsa, ilkel insandan daha iyi bir barınağa niçin sahip olmalı ki?"

"Çoğu insan komşularının sahip olduklarına sahip olmaları gerektiğini düşündükleri için, gereksiz de olsa, gerçekten bütün hayatları boyunca yoksul kalıyorlar."

"Diyorum ki, kıyafetleri giyecek yeni birinden ziyade yeni kıyafetler gerektiren işlerden uzak durun."

"Her zaman bu şeylerden daha fazla elde etmeye mi çalışacağız yoksa hiç olmazsa bazen daha azıyla yetinmeyi bilmeyecek miyiz?"

"İnsanlar kendi araçlarının aracı haline gelmişler. Acıktığında özgürce meyve koparan kişi bir çiftçi, sığınmak için bir ağacın altında dilen kişi ise bir kâhya olmuş. Artık geceyi geçirmek için kamp kurmuyoruz, dünyaya yerleşip cenneti unutmuşuz."

"Basit ve bilgece yaşadığımız takdirde bu dünyada kişinin geçimini sağlamasının bir güçlük değil hoş bir meşgale olduğuna hem inanarak hem de deneyime dayanarak ikna oldum."

"İnsan sade yaşayıp yalnızca kendi yetiştirdiği mahsulle beslenirse, tüketeceğinden daha fazla mahsul yetiştirip yetersiz miktarda daha lüks ve pahalı şeylerle takas etmezse küçük bir toprak ona yeterli olacaktır."

"İnsan ihtiyaç duyduğu yiyecekleri inanılmaz az zahmetle elde edebilir, kişi hayvanlar kadar basit beslense bile sağlığıyla gücünü muhafaza edebilir."

"Geçimimi el emeğimle sağlayıp yılda altı hafta kadar çalışarak geçinmek için gereken tüm harcamalarımı karşılayabildiğimi gördüm."

"İnsanlar öyle bir noktaya geliyor ki çoğu zaman zaruri ihtiyaçlarını değil, lüks ihtiyaçlarını temin edemedikleri için açlık çekiyorlar."

"Kötülüğün köküne bir darbe vuran, dallarında binlerce çentikle karşılaşır, ihtiyacı olanlara en çok zamanı ve parayı bağışlayan kişi, yaşam biçimi yüzünden, beyhude yere dindirmeye çalıştığı sefaleti en çok yaratan kişi olabilir. Yardım yapılmasına muhtaç olan insanları toplum, malın mülkün sahibinin cömertliğine mi borçlu yoksa adaleti sağlamakla yükümlü görevlilerin ihmalkârlığına mı? Hayırseverliğin hak ettiği övgüyü eksiltmek değil niyetim, yalnızca insanlar için adalet talep ediyorum. Bir insanı sadece yardımseverliğiyle değerlendirmem, bunlar kişinin dal ve yapraklarıdır. Ben insanın çiçeğiyle meyvesini isterim ki kokusu bana da gelsin. İyiliği kısmi ve geçici bir eylem değil, daimi bir bolluk olsun. Eğer yine de bu yardımseverliğe kapılacak olursanız, sol elinizin sağ elinizin ne yaptığını öğrenmesine izin vermeyin, çünkü gerçekten bunu öğrenmeye değmez."

"İyi okumak, yani gerçek bir ruha sahip gerçek kitapları okumak asil bir eylem olmakla birlikte kişiyi günün gerektirdiği işlerden daha fazla çalıştırır. Yazıldıkları dili konuşmak bazen onları anlamak için yeterli değildir. Onu konuşabilmek için yeniden doğmamız gerekebilir."

"Ümitsizliğimizi değil, cesaretimizi; hastalığımızı değil, sağlığımızı ve rahatlığımızı paylaşmalıyız; bu kötü şeylerin bulaşıp yayılmamasına dikkat etmeliyiz."

"Başka bir tecrübe daha kazandım. Kendime dedim ki önümüzdeki yaz bu kadar çalışıp fasulye ve mısır ekmeyeceğim; samimiyet, hakikat, basitlik, inanç, masumiyet gibi tohumları tabii bu tohumlar kaybolmamışsa, ekeceğim ve bu toprakta daha az çalışmayla ve gübreyle yetişip yetişmeyeceğine bakacağım."

"Neden tohumluk fasulyeler için kaygılanıyoruz da insanlığın yeni nesli için hiç kaygılanmıyoruz?"

"Hayal gücünü rahatsız etmeyecek kadar basit ve temiz bir yemek temin edip pişirmek oldukça zordur; fakat bedenimizi beslerken hayal gücümüzü de beslemeliyiz diye düşünüyorum, ikisi de aynı masaya oturmalı."

"Her insan vücudunu, yani inandığı tanrıya adanmış mabedi tamamen kendine has bir tarzla inşa eder, yalnızca mermere çekiç vurmakla bundan kurtulamaz. Hepimiz heykeltıraş ve ressamlarız ve kullandığımız malzeme de kendi etimiz, kanımız ve kemiklerimiz. Her asalet insanın niteliklerini inceltmekle, her kötülük veya tensellik ise bu nitelikleri hayvanlaştırmakla başlar."

"Öğrendim ki en azından kendi tecrübemle, eğer biri hayallerine doğru kendinden emin adımlar atarsa ve hayal ettiği hayatı yaşamak için çabalarsa beklenmedik bir zamanda başarıyla karşılaşacaktır. Birtakım şeyleri geride bırakacak, görünmez bir sınırı geçecek etrafında ve içinde yeni, evrensel ve daha açık fikirli yasalar oluşmaya başlayacak ya da eski yasalar genişleyecek ve onun yararına özgürlükçü bir şekilde yeniden yorumlanacak ve de daha yüksek mertebedeki varlıkların seviyesinde yaşayacaktır. Hayatını basitleştirdiği ölçüde evrenin yasaları daha az karmaşık gözükecek, yalnızlık yalnızlık olmayacak, yoksulluk yoksulluk, zayıflık da zayıflık olmayacak."

"Eğer günle geceyi neşeyle karşılayabiliyorsan, hayat çiçek ve güzel kokulu otlar kadar hoş bir koku yayıyorsa, daha esnek, daha yıldızlı ve daha ölümsüzse, işte başarı budur."

"Çalışmak bilgelik ve saflık getirir, tembellik ise cehalet ve tensellik."

"Eğer kirlenmekten ve bütün günahlardan kaçınmak istiyorsan, işin ahır temizlemek olsa bile ciddiyetle çalış."

Kâfirden daha saf, daha temiz değilsen, nefsini daha fazla reddetmiyorsan, dindar olmanın ne faydası var?

"Hayatınız ne kadar acımasız olursa olsun onunla yüz yüze gelin ve yaşayın, ondan uzak durmayın ve ona kötü isimler vermeyin. Sizin kadar kötü değildir. Siz en zenginken o en yoksul görünür. Kusur arayanlar cennette bile kusur bulurlar. Ne kadar sefil olursa olsun, hayatınızı sevin. Düşkünlerevinde bile hoş, heyecanlı, güzel vakit geçirebilirsiniz. Günbatımı düşkünler evinin camından da, zengin birinin konutundan da aynı parlaklıkta yansır."